قهوه تخصصی به زبان ساده
قهوه تخصصی یا همان Specialty Coffee به قهوهای گفته میشود که در تمامی مراحل، از کاشت و برداشت تا رست (برشتهکاری) و دمآوری، بالاترین استانداردهای کیفی را پاس کرده باشد. بر اساس تعریف انجمن قهوه تخصصی (SCA)، تنها قهوههایی که در ارزیابی حسی (Cupping) امتیازی بالای ۸۰ از ۱۰۰ کسب کنند، در رده تخصصی قرار میگیرند.
تفاوت قهوه تخصصی و قهوه تجاری؛ چرا اسپشالتی بهتر است؟
بسیاری از قهوههایی که در سوپرمارکتها میبینید، قهوه تجاری (Commercial) هستند. تفاوتهای اصلی این دو عبارتند از:
- کیفیت دانه: در قهوه تخصصی، دانههای معیوب (کپکزده، نارس یا شکسته) کاملاً حذف میشوند.
- شفافیت (Traceability): شما دقیقاً میدانید قهوه در چه مزرعهای، در چه ارتفاعی و توسط چه کسی کشت شده است.
- طعم یادها (Flavor Notes): برخلاف قهوه تجاری که معمولاً فقط طعم تلخی دارد، در قهوه تخصصی میتوانید طعمهایی مثل توتفرنگی، شکلات، مرکبات یا حتی گلهای بهاری را حس کنید.
زنجیره کیفیت: از مزرعه تا فنجان
برای اینکه یک فنجان قهوه لقب "تخصصی" بگیرد، باید چهار مرحله را با موفقیت طی کند:
- کشاورز: انتخاب بهترین زیرگونههای عربیکا و برداشت دستی گیلاسهای رسیده.
- خریدار سبز: ارزیابی دقیق دانهها و اطمینان از نبود نقص (Defect).
- رستر (Roaster): برشتهکاری باید به گونهای باشد که پتانسیلهای طعمی دانه حفظ شود و نسوزد.
- باریستا: استفاده از تجهیزات دقیق (ترازو، دماسنج) و روشهای دمآوری علمی (مثل V60 یا کمکس).
امتیاز SCA چیست و چگونه محاسبه میشود؟
متخصصان دارای گواهینامه (Q-Graders) قهوه را بر اساس ویژگیهایی مثل عطر، طعم، اسیدیته، تنواری (Body) و پسمزه امتیازدهی میکنند:
- ۸۰ تا ۸۴.۹۹: بسیار خوب (Very Good)
- ۸۵ تا ۸۹.۹۹: عالی (Excellent)
- ۹۰ تا ۱۰۰: استثنایی (Outstanding)
چرا باید قهوه تخصصی بنوشیم؟
خرید قهوه تخصصی نه تنها تجربه چشایی شما را دگرگون میکند، بلکه به پایداری محیط زیست و عدالت اقتصادی برای کشاورزان نیز کمک میکند. این قهوهها معمولاً تازه برشته شدهاند و حاوی آنتیاکسیدانهای بیشتری نسبت به قهوههای کهنه تجاری هستند.
نتیجهگیری
قهوه تخصصی سفری است از دل مزارع مرتفع اتیوپی و کلمبیا تا فنجان شما. اگر به دنبال تجربهای متفاوت از طعم واقعی قهوه هستید، وقت آن است که قهوههای تجاری را کنار گذاشته و وارد دنیای شگفتانگیز اسپشالتی کافی شوید.
سوالات متداول (FAQ)
- آیا قهوه تخصصی همیشه ۱۰۰٪ عربیکا است؟ بله، تقریباً تمام قهوههای تخصصی از زیرگونههای باکیفیت عربیکا هستند.
- بهترین روش دمآوری قهوه تخصصی چیست؟ روشهای نسل سوم مثل V60، کمکس و ایروپرس بهترین گزینه برای درک طعم یادهای ظریف هستند.
- از کجا قهوه تخصصی بخریم؟ سایت شاه بلوط یک مرجع تخصصی برای خرید انواع دان قهوه با رست روز است.
نظرات